1) Molen van Groot Zevert / Hemminksmölle Deze zaagmolen van voor 1863 van Beusink uit Lievelde werd in 1885 aan Groot Zevert in Beltrum verkocht. De molen stond op de Petersberg waar nu de kerk in Lievelde staat. Deze voormalige grondzeiler werd in Beltrum herbouwd als een beltmolen. Ook werd de molen omgebouwd naar graanmolen. De 24 jarige molenaar Johannes Hermanus Groot Zevert, betrok op 1 december een ernaast nieuw gebouwd molenaarshuis. Hij had al 9 jaar ervaring met het molenaarsvak dat hij geleerd had bij de familie Porskamp, die eigenaar waren van molen 'de Ticker' te Beltrum. Ook zijn broer Antonius werkte daar, deze begint met een bakkerij en zal later de oprichter zijn van Halfweg aan de Grolseweg. Van de Beltrumse molens lag deze molen misschien wel het beste, bij lage windsnelheid kon deze molen eerder draaien dan de concurrenten. Het schijnt dat er ooit als eens iemand te dicht bij de wieken stond en onverwacht een rondje meegedraaid heeft! Rond 1920 is er een dieselmotor (merk: Philding en Platter) aangeschaft, om niet meer van de wind afhankelijk te zijn. Johannes Hermanus was hier niet blij mee, hij maalde liever op de wind. De molen werd voor 1929 afgebroken en het hout werd opgestookt. De maalderij werd in 1966 gesloten.

(Foto: Collectie Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, objectnummer 83.702)

De foto is genomen rond 1900, v.l.n.r.: bij het hek Hendrik Scharenborg (kleermaker), Gradus Antonius Groot Zevert, Tone Spilman (landbouwer), Johannes Hermanus en Gradus Johannes Groot Zevert. (coll. A. Groot-Zevert)

2) Molen van Hofman / de Ticker De molen van Hofman. Waar nu de Mölleweg is, stond vroeger de molen van Hofman. Dit was een beltmolen, men kon er zo met paard en wagen inrijden. De molen werd in 1819 gebouwd en heeft vele molenaars gekend. Op 1 april 1819 geeft de gemeente toestemming voor de oprichting van de molen: .....authorisatie om eene nieuwe Wind Koren Oly-molen in deze Gemeente, en zich op den Kamp De Hoornhorst ongeveer 40 a 50 roeden van den Buurtweg Den Heelweg genaamd opterigten...... In 1831 wordt de molen als volgt omschreven: In steen gebouwd met omgang heeft twee koppelstenen, een van 5,5 en een van 5 voet diameter welke gelijktijdig kunnen werken en een paar kleine steenen to het pellen van garst in zeer goeden staat van onderhoud en niet ongunstig gelegen. De eerste eigenaar Hofman was zelf waarschijnlijk geen molenaar, dat deed Antony Prins voor hem. Later kwam er nog een stoommachine bij, zodat men ook kon malen als er eens geen wind was. Ongelukken bleven ook bij deze molen niet uit, een vijfjarig kind werd dodelijk getroffen door de wieken. Ook brak er een brand uit die gelukkig tijdig geblust kon worden. Toen de ABTB werd opgericht werd de concurrentie voor de molenaars wel erg groot. De molen zelf was ook aan grondige restauratie toe, men besloot de werkzaamheden te stoppen. In 1927, dus kort voor de cycloon, werd de molen gesloopt en de nog bruikbare onderdelen verkocht.

(Foto: Historisch werkgroep Beltrum)

3) Molen van Luttikholt / Holthorstmölle De molen had een voorganger die waarschijnlijk rond 1853 in gebruik is genomen. Deze achtkantige beltmolen is afgebrand rond 1870. Op dezelfde plek werd de molen herbouwd, het werd nu een iets kleinere stenen beltmolen. De molen stond op een natuurlijke verhoging. Vanaf dat de eerste molen werd gebouwd was Gerrit Jan Nahuis de eigenaar. G.J. Nahuis deed de molen in 1895 over aan van Gestel. Daarna werd de molen verkocht aan Gradus Luttinkholt op 21 mei 1897. Samen met zijn vrouw Maria Antonia Keurntjes woonden ze in de molenaarswoning bij de molen. Behalve korenmolen werd de molen ook gebruikt als zaagmolen, daar zorgde Johannes Frank voor. Tegen de molen was een loods gebouwd met daarin een houtzagerij. Er werden ook lessen gegeven voor toekomstige molenaars.

In 1924 werd er nog een nieuwe kap op de molen geplaatst, helaas was dit geen goede investering want op 1 juni 1927 trok er een cycloon over de molen die zoals op de afbeelding is te zien een ravage naliet. Het "uitvoerend comité stormramp 1927" verzocht de schade te schatten. De kosten voor herbouw werden berekend op 3000 gulden, voor een motor maalderij. Dit wordt hem ook toegekend. De molen werd echter niet meer herbouwd, zijn zoon Antoon werd nog enige tijd mulder op de molens Ulft, Etten, Beek en Wehl. Dit was de laatste molen van Beltrum, er zou geen andere meer komen. Aanvullingen Ligging: in de buurtschap Avest, tussen Beltrum en Groenlo. NB De aangegeven locatie is een schatting naar de TK van 1929. Reineruis IJzereef, geb. 21 Sep 1820 te Zieuwent, overl. 28 Juni 1856 te Beltrum, 35 jr. oud, tr.(B) 10 Mei 1851 op 30-jarige lftd. te Beltrum met de 28-jarige Hendrina Hegemann, geb. 30 Nov 1822 te Lochum(?) , overl. 30 Nov 1869 te Beltrum (Eibergen), 47 jr. oud. Molenaar te Beltrum in de marke Avest.)

4) M olen van Schilderink / olie-rosmolen De molen stond achter het huis van de familie Schilderink aan de Haneveldseweg nr 6. In een verpondingsregister wordt de molen vermeld als "Olijmolen door een paard bewogen". Deze molen was in de omgeving niet zo zichtbaar als de andere Beltrumse molens. Het was namelijk een rosmolen, hij werd dus niet door de wind maar door een paard aangedreven. Deze dieren liepen vastgemaakt aan een boom rondom het kamrad. De langzaam draaiende beweging van dit rad werd overgebracht op een veel kleiner rad, zodat de snelheid veel hoger werd. Door dit rad werd de maalinrichting in werking gezet. De olie die gewonnen werd was bedoeld voor het bakken en als brandstof voor olielampen. Daarvoor werd vaak raapzaad gebruikt, maar ook mosterdzaad, vlas, karweizaad en huttentut. Tussen 1815 en 1820 begon Joannes Henricus Schilderink voor zichzelf met de molen. Als beroep stond voor hem vermeld: korenlandbouwer en oliemolenaar. Later werden zijn zoon en vervolgens zijn kleinzoon eigenaar van de molen. Toen er minder belangstelling kwam voor zijn olie besloot de kleinzoon de molen te stoppen, dit was in 1909. Een molensteen rest er nog, deze ligt aan de Severtweg nr 10. Aanvullingen NB Het type van de molen is niet zeker.

Foto uit 2019 van de originele molensteen

Links achter op de foto de Beltrumse kerktoren.

(Foto: coll. A.Nibbelink, 1927)

Plattegrond met de locatie van de molens

2

4

1

3

1) Molen van Groot Zevert / Hemminksmölle Deze zaagmolen van voor 1863 van Beusink uit Lievelde werd in 1885 aan Groot Zevert in Beltrum verkocht. De molen stond op de Petersberg waar nu de kerk in Lievelde staat. Deze voormalige grondzeiler werd in Beltrum herbouwd als een beltmolen. Ook werd de molen omgebouwd naar graanmolen. De 24 jarige molenaar Johannes Hermanus Groot Zevert, betrok op 1 december een ernaast nieuw gebouwd molenaarshuis. Hij had al 9 jaar ervaring met het molenaarsvak dat hij geleerd had bij de familie Porskamp, die eigenaar waren van molen 'de Ticker' te Beltrum. Ook zijn broer Antonius werkte daar, deze begint met een bakkerij en zal later de oprichter zijn van Halfweg aan de Grolseweg. Van de Beltrumse molens lag deze molen misschien wel het beste, bij lage windsnelheid kon deze molen eerder draaien dan de concurrenten. Het schijnt dat er ooit als eens iemand te dicht bij de wieken stond en onverwacht een rondje meegedraaid heeft! Rond 1920 is er een dieselmotor (merk: Philding en Platter) aangeschaft, om niet meer van de wind afhankelijk te zijn. Johannes Hermanus was hier niet blij mee, hij maalde liever op de wind. De molen werd voor 1929 afgebroken en het hout werd opgestookt. De maalderij werd in 1966 gesloten.

(Foto: Collectie Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, objectnummer 83.702)

De foto is genomen rond 1900, v.l.n.r.: bij het hek Hendrik Scharenborg (kleermaker), Gradus Antonius Groot Zevert, Tone Spilman (landbouwer), Johannes Hermanus en Gradus Johannes Groot Zevert. (coll. A. Groot-Zevert)

2) Molen van Hofman / de Ticker De molen van Hofman. Waar nu de Mölleweg is, stond vroeger de molen van Hofman. Dit was een beltmolen, men kon er zo met paard en wagen inrijden. De molen werd in 1819 gebouwd en heeft vele molenaars gekend. Op 1 april 1819 geeft de gemeente toestemming voor de oprichting van de molen: .....authorisatie om eene nieuwe Wind Koren Oly-molen in deze Gemeente, en zich op den Kamp De Hoornhorst ongeveer 40 a 50 roeden van den Buurtweg Den Heelweg genaamd opterigten...... In 1831 wordt de molen als volgt omschreven: In steen gebouwd met omgang heeft twee koppelstenen, een van 5,5 en een van 5 voet diameter welke gelijktijdig kunnen werken en een paar kleine steenen to het pellen van garst in zeer goeden staat van onderhoud en niet ongunstig gelegen. De eerste eigenaar Hofman was zelf waarschijnlijk geen molenaar, dat deed Antony Prins voor hem. Later kwam er nog een stoommachine bij, zodat men ook kon malen als er eens geen wind was. Ongelukken bleven ook bij deze molen niet uit, een vijfjarig kind werd dodelijk getroffen door de wieken. Ook brak er een brand uit die gelukkig tijdig geblust kon worden. Toen de ABTB werd opgericht werd de concurrentie voor de molenaars wel erg groot. De molen zelf was ook aan grondige restauratie toe, men besloot de werkzaamheden te stoppen. In 1927, dus kort voor de cycloon, werd de molen gesloopt en de nog bruikbare onderdelen verkocht.

(Foto: Historisch werkgroep Beltrum)

3) Molen van Luttikholt / Holthorstmölle De molen had een voorganger die waarschijnlijk rond 1853 in gebruik is genomen. Deze achtkantige beltmolen is afgebrand rond 1870. Op dezelfde plek werd de molen herbouwd, het werd nu een iets kleinere stenen beltmolen. De molen stond op een natuurlijke verhoging. Vanaf dat de eerste molen werd gebouwd was Gerrit Jan Nahuis de eigenaar. G.J. Nahuis deed de molen in 1895 over aan van Gestel. Daarna werd de molen verkocht aan Gradus Luttinkholt op 21 mei 1897. Samen met zijn vrouw Maria Antonia Keurntjes woonden ze in de molenaarswoning bij de molen. Behalve korenmolen werd de molen ook gebruikt als zaagmolen, daar zorgde Johannes Frank voor. Tegen de molen was een loods gebouwd met daarin een houtzagerij. Er werden ook lessen gegeven voor toekomstige molenaars.

In 1924 werd er nog een nieuwe kap op de molen geplaatst, helaas was dit geen goede investering want op 1 juni 1927 trok er een cycloon over de molen die zoals op de afbeelding is te zien een ravage naliet. Het "uitvoerend comité stormramp 1927" verzocht de schade te schatten. De kosten voor herbouw werden berekend op 3000 gulden, voor een motor maalderij. Dit wordt hem ook toegekend. De molen werd echter niet meer herbouwd, zijn zoon Antoon werd nog enige tijd mulder op de molens Ulft, Etten, Beek en Wehl. Dit was de laatste molen van Beltrum, er zou geen andere meer komen. Aanvullingen Ligging: in de buurtschap Avest, tussen Beltrum en Groenlo. NB De aangegeven locatie is een schatting naar de TK van 1929. Reineruis IJzereef, geb. 21 Sep 1820 te Zieuwent, overl. 28 Juni 1856 te Beltrum, 35 jr. oud, tr.(B) 10 Mei 1851 op 30-jarige lftd. te Beltrum met de 28-jarige Hendrina Hegemann, geb. 30 Nov 1822 te Lochum(?) , overl. 30 Nov 1869 te Beltrum (Eibergen), 47 jr. oud. Molenaar te Beltrum in de marke Avest.)

4) M olen van Schilderink / olie- rosmolen De molen stond achter het huis van de familie Schilderink aan de Haneveldseweg nr 6. In een verpondingsregister wordt de molen vermeld als "Olijmolen door een paard bewogen". Deze molen was in de omgeving niet zo zichtbaar als de andere Beltrumse molens. Het was namelijk een rosmolen, hij werd dus niet door de wind maar door een paard aangedreven. Deze dieren liepen vastgemaakt aan een boom rondom het kamrad. De langzaam draaiende beweging van dit rad werd overgebracht op een veel kleiner rad, zodat de snelheid veel hoger werd. Door dit rad werd de maalinrichting in werking gezet. De olie die gewonnen werd was bedoeld voor het bakken en als brandstof voor olielampen. Daarvoor werd vaak raapzaad gebruikt, maar ook mosterdzaad, vlas, karweizaad en huttentut. Tussen 1815 en 1820 begon Joannes Henricus Schilderink voor zichzelf met de molen. Als beroep stond voor hem vermeld: korenlandbouwer en oliemolenaar. Later werden zijn zoon en vervolgens zijn kleinzoon eigenaar van de molen. Toen er minder belangstelling kwam voor zijn olie besloot de kleinzoon de molen te stoppen, dit was in 1909. Een molensteen rest er nog, deze ligt aan de Severtweg nr 10. Aanvullingen NB Het type van de molen is niet zeker.

Foto uit 2019 van de originele molensteen

Links achter op de foto de Beltrumse kerktoren.

(Foto: coll. A.Nibbelink, 1927)

Plattegrond met de locatie van de molens

2

4

1

3